„Nawróćcie się do Mnie całym swym sercem,
przez post i płacz, lament.
Rozdzierajcie jednak serca wasze, a nie szaty!
Nawróćcie się do Pana Boga waszego!
On bowiem jest łaskawy, miłosierny,
nieskory do gniewu i wielki w łaskawości,
a lituje się na widok niedoli”. (Jl 2. 12)
Wielki Post rozpoczyna się w środę popielcową, i trwa do Mszy Wieczerzy Pańskiej, nie licząc niedziel, które to są zawsze pamiątką zmartwychwstania Pana Jezusa. Upamiętnia czas, który Jezus spędził na pustyni przygotowując się przez kontemplację i post do nauczania, leczenia nie tylko ciał, ale przede wszystkim dusz, rozgłaszania boskiego miłosierdzia, nawoływania do pokoju między ludźmi.
W Biblii opisano ten okres Jego pobytu na pustyni następująco:
„Jezus 40 dni i 40 nocy
spędził na pustyni poszcząc,
nie jadł, nie pił…”
W tym czasie został trzy razy wystawiony na próbę przez szatana. Ten oferował mu bogactwo i wszechwładzę, ale Pan Jezus nie dał się zwieść.
Wielki Post trwa 40 dni. Tę liczbę po raz pierwszy wprowadzono w Kościele w IV w. Liczba 40 jest symboliczna i oznacza czas pokuty, postu, modlitwy albo kary. Wielki Post to czas nawrócenia, to czas pokuty i przebaczenia. Jest czasem przygotowania na przeżycie męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
Liturgia Wielkiego Postu skupia się wokół trzech tematów:
- Pokuta i nawrócenie (Środa Popielcowa i większość dni powszednich),
- Chrzest i jego wymagania (Niedziela, zwłaszcza II, IV i V),
- Męka Chrystusa (Niedziela Palmowa i dwa ostatnie tygodnie).
Są też trzy główne praktyki religijne prócz normalnych naszych obowiązków względem Boga, które powinniśmy wypełnić w okresie wielkopostnym:
- W każdy piątek tego okresu odprawić Drogę Krzyżową,
- W każdą niedzielę po południu być na Gorzkich Żalach.
- Odprawić rekolekcje zakończone spowiedzią i przyjęciem Komunii św.
Post dla chrześcijan to uzdrowienie duszy. Wiąże się z dobrowolną rezygnacją z tego, co lubimy, np. ze słodyczy, oglądania ulubionych programów telewizyjnych czy z gier komputerowych, słuchania muzyki itp. Jednakże przede wszystkim walczymy w tym czasie ze złymi przyzwyczajeniami. Wszystkie te wyrzeczenia powinniśmy ofiarować Panu Bogu w określonej intencji.
W tym czasie powinniśmy:
- poświęcić więcej czasu na czytanie Pisma Świętego,
- więcej i gorliwiej się modlić,
- wyrzec się lub przynajmniej ograniczyć przyjemności,
- przeznaczyć część oszczędności na cele charytatywne.